Sáng 8/10, tại tại Nhà lưu niệm đồng chí Nguyễn Nghiêm ở thôn Tân Phong, xã Phổ Phong, thị xã Đức Phổ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 120 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Nghiêm, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi (1904 - 2024).
Quang cảnh buổi lễ
Dự lễ có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bùi Thị Quỳnh Vân; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang; Phó Bí thư Tỉnh ủy Đinh Thị Hồng Minh; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy; các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh; đại biểu lãnh đạo Hội Cựu chiến binh thành phố Hà Nội; đại diện Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh; Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; lãnh đạo các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy; các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bảo tàng Tổng hợp tỉnh; Thường trực các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy; Thường trực Thị ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thị xã Đức Phổ; Thường trực Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Phổ Phong, thị xã Đức Phổ và đoàn viên, thanh niên xã Phổ Phong; cùng gia đình, họ tộc đồng chí Nguyễn Nghiêm…
Đại biểu tham dự lễ
Tại Lễ kỷ niệm, Bí thư Tỉnh ủy Bùi Thị Quỳnh Vân đã có bài phát biểu ôn lại ôn lại cuộc đời, sự nghiệp cách mạng và công lao to lớn của đồng chí Nguyễn Nghiêm.
Đồng chí Nguyễn Nghiêm tên thật là Nguyễn Thiện, bí danh là Mười Hòa, sinh năm 1904 trong một gia đình nhà nho hiếu học ở xã Phổ Phong, huyện Đức Phổ (nay là thị xã Đức Phổ), tỉnh Quảng Ngãi. Thân sinh đồng chí Nguyễn Nghiêm là Tú tài Nguyễn Tuyên. Năm 1908, cụ Tú Tuyên tham gia phong trào Duy Tân, khất thuế, bị thực dân Pháp bắt, đày đi Côn Đảo. Năm 1917, cụ Tú Tuyên ra tù về quê, đồng chí Nguyễn Nghiêm phụ giúp cha dạy học và bốc thuốc chữa bệnh, giúp đỡ dân nghèo.
Bí thư Tỉnh ủy Bùi Thị Quỳnh Vân phát biểu tại buổi lễ
Đến năm 1924 khi vừa tròn 20 tuổi, đồng chí Nguyễn Nghiêm được tiếp xúc với cụ Trần Kỳ Phong và được nghe nhà cách mạng lão thành đề cập và ca ngợi chủ nghĩa cộng sản, nên đến năm 1925, đồng chí đã cùng với các ông: Lê Ngọc Thụy, Nguyễn Thiệu, Trần Kỳ Truyện lập Công Ái xã và bắt đầu tìm hiểu chủ nghĩa Mác- Lênin, truyền bá, giáo dục cho tầng lớp thanh niên những tư tưởng cách mạng mới, cùng nhau nghiên cứu những sách viết về mácxít bằng chữ Hán. Về sau Công Ái xã giải thể, các thành viên tích cực trong đó có Nguyễn Nghiêm chuyển hướng hoạt động và gia nhập Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên.
Cuối năm 1927, Tỉnh bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên thành lập, đồng chí được cử vào Ban Chấp hành, phụ trách huyện Đức Phổ.
Tháng 7/1929, đồng chí Trương Quang Trọng, Bí thư Tỉnh bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên Quảng Ngãi đã tập hợp một số đồng chí tại núi Xương Rồng (huyện Đức Phổ) để thành lập tổ chức “Dự bị Cộng sản”, đồng chí đồng chí Nguyễn Nghiêm được giao nhiệm vụ xúc tiến thành lập Đảng bộ tỉnh.
Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bùi Thị Quỳnh Vân trao bảng tượng trưng tặng 100 triệu đồng cho gia đình đồng chí Nguyễn Nghiêm
Tháng 8/1929, ông Trương Quang Trọng, ông Hồ Độ và một số yếu nhân của Tỉnh bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên Quảng Ngãi bị bắt. Đồng chí Nguyễn Nghiêm tiếp tục lãnh đạo các hội viên còn lại thực hiện chủ trương vô sản hoá, cử một số cán bộ liên hệ với các tổ chức cộng sản trong nước.
Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Ngay sau đó, đồng chí Nguyễn Nghiêm đã bắt liên lạc với Đảng và đến giữa tháng 3/1930, Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi được thành lập do đồng chí Nguyễn Nghiêm làm Bí thư lâm thời. Sự ra đời của Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi là sự kiện chính trị đánh dấu bước chuyển biến rất cơ bản của phong trào cách mạng ở các địa phương trong tỉnh. Từ đây, cuộc đấu tranh của các tầng lớp nhân dân lao động đều có sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của một tổ chức cách mạng tiên phong.
Ngay sau ngày thành lập, Tỉnh ủy lâm thời họp phiên đầu tiên tại nhà đồng chí Nguyễn Nghiêm, quyết định tiến hành phát động quần chúng đứng lên đấu tranh chống thực dân Pháp và tay sai trong cao trào cách mạng 1930 - 1931.
Tháng 6/1930, tại Đại hội Đảng bộ lần thứ I, tiến hành tại làng Hùng Nghĩa, xã Phổ Phong, huyện Đức Phổ, đồng chí Nguyễn Nghiêm được cử làm Bí thư đầu tiên của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi.
Lãnh đạo tỉnh dâng hương tưởng nhớ đồng chí Nguyễn Nghiêm
Ngày 01/8/1930, Đảng bộ tổ chức rải truyền đơn, treo biểu ngữ ở nhiều nơi trong tỉnh, khiến kẻ địch hoang mang, ảnh hưởng của Đảng bộ bắt đầu lan rộng trong quần chúng. Đêm 07/10/1930, đồng chí Nguyễn Nghiêm trực tiếp lãnh đạo hàng ngàn người xuống đường biểu tình, mít tinh tấn công và làm chủ huyện đường Đức Phổ cho đến sáng hôm sau (ngày 08/10/1930). Đây là một trong những sự kiện đầu tiên do Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi phát động, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Nghiêm trực tiếp lãnh đạo đấu tranh giành thắng lợi góp phần chia lửa với phong trào cách mạng Xô viết Nghệ Tĩnh.
Ngày 13/10, Tỉnh ủy Quảng Ngãi họp ở làng Nghĩa Lập (huyện Mộ Đức), chủ trương tiếp tục biểu tình công khai. Về tổ chức, Tỉnh ủy chia làm hai bộ phận: bộ phận phía Nam tính từ sông Trà Khúc trở vào do đồng chí Nguyễn Nghiêm lãnh đạo, phía Bắc tỉnh từ sông Trà Khúc trở ra do đồng chí Phan Thái Ất phụ trách. Đồng chí Nguyễn Nghiêm đi Quảng Nam tìm bắt liên lạc với Xứ ủy Trung Kỳ, xin chỉ thị về việc dấy lên cao trào mùa Xuân năm 1931. Khi về đến Bình Sơn, đồng chí lọt vào tay địch nhưng trốn thoát được lên Trà Bình, huyện Trà Bồng. Sau đó, theo ủy nhiệm của Xứ ủy, đồng chí vào Bình Định, Phú Yên để củng cố các tổ chức cơ sở Đảng.
Gia đình đồng chí Nguyễn nghiêm dâng hương
Trước tình hình cách mạng tỉnh Quảng Ngãi dưới sự lãnh đạo của đồng chí Nguyễn Nghiêm đang dâng cao, nên địch bắt mẹ, vợ đồng chí Nguyễn Nghiêm và đốt nhà đồng chí Nguyễn Nghiêm, treo giải thưởng cho ai lấy được đầu ông và lùng sục bắt nhiều đồng chí Tỉnh ủy viên ở phía Nam tỉnh. Trước tình hình đó, đồng chí Nguyễn Nghiêm chuyển cơ quan Tỉnh ủy từ Tân Hội về Gò Huyện (huyện Mộ Đức) và lệnh cho các Đảng viên dự bị thoát ly.
Trước sự tàn ác của địch, Tỉnh ủy Quảng Ngãi phát động “3 ngày căm thù” (16, 17, 18/02/1931) nên làn sóng đấu tranh cách mạng trong toàn tỉnh vùng lên mạnh mẽ. Địch ra sức khủng bố, truy lùng, nên đồng chí Nguyễn Nghiêm phải cải trang dời về Sông Vệ, sau đó về làng An Đại (huyện Tư Nghĩa). Trên đường đi nắm tình hình, đồng chí Nguyễn Nghiêm bị địch bắt tại cấm Giám Tộ, làng Nhu Năng Tây (nay là xã Nghĩa Hiệp, huyện Tư Nghĩa) vào đêm 18/01 năm Tân Mùi (06/3/1931).
Trong lao tù, đồng chí Nguyễn Nghiêm giữ vững ý chí cách mạng kiên trung. Mặc cho thực dân Pháp và Tuần vũ Nguyễn Bá Trác lôi kéo, dụ dỗ, tra tấn nhưng đồng chí vẫn giữ tròn khí tiết, tìm cách móc nối với phong trào, xây dựng Chi bộ Đảng trong tù. Không lay chuyển được ý chí của người Cộng sản trung kiên, địch đem đồng chí Nguyễn Nghiêm ra xử chém tại bãi sông Trà Khúc vào 3 giờ sáng 23/4/1931, lúc đó đồng chí mới 27 tuổi.
Bí thư Tỉnh ủy Bùi Thị Quỳnh Vân nhấn mạnh, đồng chí Nguyễn Nghiêm - Bí thư đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi trọn cuộc đời đã đóng góp và hy sinh anh dũng, tất cả vì sự nghiệp cách mạng của Đảng. Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng, đồng chí luôn kiên định, một lòng tin tưởng vào Đảng và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Trong buổi đầu cách mạng còn muôn vàn khó khăn, nhưng với trí tuệ, tài năng và bản lĩnh của mình, đồng chí đã đi khắp các địa phương trong tỉnh để tuyên truyền, vận động đấu tranh chống địch, gầy dựng cơ sở, phát triển tổ chức đảng và đảng viên, bồi dưỡng, gây dựng đội ngũ cán bộ cốt cán cho phong trào cách mạng tỉnh nhà, chỉ đạo thống nhất và thành lập Đảng bộ tỉnh. Hơn nữa, đồng chí còn vào Nam ra Bắc để kết nối liên lạc với các tỉnh bạn và giúp đỡ phong trào cách mạng ở các tỉnh Bình Định, Phú Yên. Đây là tiền đề, nền tảng cực kỳ quan trọng, là ngọn lửa soi đường cho các cao trào cách mạng, giải phóng quê hương, thống nhất đất nước về sau.
Đại diện gia đình đồng chí Nguyễn Nghiêm trao số tiền 10 triệu đồng cho Hội khuyến học xã Phổ Phong
Ghi nhận những công lao to lớn đồng chí Nguyễn Nghiêm trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, Đảng, Nhà nước và quân đội ta đã xây dựng Nhà lưu niệm đồng chí Nguyễn Nghiêm tại quê nhà ở làng Tân Hội, xã Phổ Phong, huyện Đức Phổ (nay là thị xã Đức Phổ). Đây cũng chính là địa điểm thành lập Đảng bộ lâm thời tỉnh Quảng Ngãi vào tháng 3/1930 và đã được công nhận là Di tích lịch sử - cách mạng. Nơi đây đã, đang và tiếp tục là “địa chỉ đỏ” quan trọng giáo dục tinh thần yêu nước, lý tưởng cách mạng cho tuổi trẻ, cho các thế hệ cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Bí thư Tỉnh ủy khẳng định, từ ngày đồng chí Nguyễn Nghiêm thành lập Đảng bộ tỉnh đến nay, Đảng bộ Quảng Ngãi đã trải qua 20 nhiệm kỳ đại hội, mỗi kỳ đại hội là một mốc đánh dấu sự trưởng thành của Đảng bộ. Khi mới thành lập, toàn tỉnh chỉ có 26 chi bộ, với 80 đảng viên, đến nay tổ chức đảng đã phát triển ở tất cả các lĩnh vực, các địa bàn thôn, bản, với 58 ngàn đảng viên. Suốt chặng đường 94 năm xây dựng và phát triển, tỉnh Quảng Ngãi đã vượt qua bao khó khăn, thách thức, kế tục truyền thống cách mạng của quê hương, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã có những đóng góp to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Gần 40 năm đổi mới, đất nước ta, tỉnh ta đã dành được những thành tục to lớn, có ý nghĩa, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được cải thiện, quốc phòng an ninh được đảm bảo, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng được nâng lên, khối đại đoàn kết toàn dân ngày càng vững chắc...
Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi luôn ý thức sâu sắc rằng có được những thành quả như ngày hôm nay là có sự hy sinh và công sức to lớn của các bậc lão thành cách mạng, các thế hệ cha anh đi trước, trong đó có đồng chí Nguyễn Nghiêm. Những thành quả cách mạng trong suốt chiều dài đấu tranh giải phóng quê hương, xây dựng và phát triển tỉnh nhà sau ngày giải phóng đến nay là tiền đề, tài sản to lớn cho các thế hệ chúng ta hôm nay tiếp nối, tiếp tục giữ gìn, phát huy để xây dựng tỉnh nhà ngày càng giàu mạnh, phồn vinh, Nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Lãnh đạo tỉnh chụp ảnh với đại biểu tham dự lễ
Tại buổi lễ, Bí thư Tỉnh ủy Bùi Thị Quỳnh Vân trao bảng tượng trưng tặng 100 triệu đồng cho gia đình đồng chí Nguyễn Nghiêm.
Gia đình đồng chí Nguyễn Nghiêm đã trao tặng số tiền 10 triệu đồng cho Hội khuyến học xã Phổ Phong.
Đ Nhất/quangngai.dcs.vn
Google+